Co to jest calzone i czym się różni od pizzy?

Kuchnia włoska słynie z prostych, ale jednocześnie niezwykle smacznych dań. Na całym świecie królują takie klasyki jak pizza czy spaghetti, jednak nie zapominajmy o mniej znanym, choć równie wyjątkowym daniu – calzone. Często nazywane „zamkniętą pizzą”, kusi złocistym, chrupiącym ciastem wypełnionym po brzegi aromatycznym nadzieniem. Jego sekretem jest różnorodność – każdy może wybrać składniki idealnie odpowiadające własnym upodobaniom.

Co to jest calzone i jak różni się od klasycznej pizzy? Z jakimi dodatkami smakuje najlepiej? Wyjaśnimy, skąd się wzięła ta potrawa i co trzeba o nim wiedzieć.

Calzone - co to jest i skąd pochodzi?

Calzone to tradycyjne włoskie danie, które można opisać jako zamkniętą wersję pizzy. Jest to półokrągły „pieróg” z ciasta drożdżowego, wypełniony różnorodnymi składnikami, takimi jak ser, wędliny, warzywa czy sos pomidorowy. Ciasto, po nałożeniu nadzienia, jest składane na pół, szczelnie zamykane i pieczone, dzięki czemu calzone zyskuje złocistą, chrupiącą skórkę oraz wilgotne i aromatyczne wnętrze.

Danie to pochodzi z południowych Włoch, a jego korzenie sięgają regionu Kampanii, w szczególności miasta Neapol. Włosi stworzyli je jako wygodną alternatywę dla pizzy – włoskie calzone można było łatwo zabrać ze sobą w podróż lub zjeść na ulicy, bez potrzeby używania sztućców czy talerzy. Właśnie dlatego calzone stało się szybkim i pożywnym posiłkiem, który zyskał ogromną popularność również poza granicami Włoch. Jaka jest różnica między pizzą a calzone? Wiele osób zadaje sobie to pytanie, jednak choć te dania mają podobne składniki, ich sposób przygotowania i forma znacznie się różnią. Wyjaśnimy to w dalszej części artykułu.

Włoskie calzone – z czym je jeść i podawać?

Podobnie jak pizza, włoskie calzone charakteryzuje się bogatym wnętrzem, które może zawierać różnorodne składniki – od klasycznego połączenia sosu pomidorowego, mozzarelli i szynki, po bardziej wyrafinowane kompozycje smakowe, jak sery pleśniowe, owoce morza czy grillowane warzywa. Ze względu na swoją uniwersalność, świetnie sprawdza się zarówno jako szybki posiłek, jak i danie główne podczas rodzinnego obiadu czy kolacji ze znajomymi.

Calzone - z czym je łączyć? Najlepiej smakuje w towarzystwie sosów – najczęściej podaje się je z sosem pomidorowym lub czosnkowym, które podkreślają smak nadzienia. Świetnym dodatkiem do calzone mogą być również świeże sałatki, np. z rukolą, pomidorkami koktajlowymi i oliwą z oliwek, które wprowadzają lekkość i świeżość do posiłku.

Jakie składniki można znaleźć w calzone?

W tradycyjnym włoskim calzone dominują składniki podobne do tych używanych na pizzy, ale zamknięte w cieście drożdżowym. Do najczęściej stosowanych należą:

• sosy: pomidorowy, beszamelowy, pesto,
• sery: mozzarella, ricotta, gorgonzola, pecorino,
• wędliny i mięsa: szynka parmeńska, salami, pepperoni, kurczak,
• warzywa: szpinak, pieczarki, cukinia, cebula karmelizowana,
• dodatki specjalne: oliwki, suszone pomidory, kapary, owoce morza (krewetki, kalmary).

Dzięki tak dużej różnorodności dodatków calzone może przybierać różne smaki. To właśnie szeroki wybór składników sprawia, że jest daniem uniwersalnym i dostosowanym do różnych gustów kulinarnych.

Jak przygotować calzone?

Przygotowanie włoskiego calzone w domu to świetny sposób na stworzenie oryginalnego i sycącego posiłku, który można dowolnie modyfikować według własnych upodobań. Podstawą jest ciasto drożdżowe, podobne do tego, które stosuje się w klasycznej pizzy. Należy je odpowiednio wyrobić, aby było elastyczne i dobrze trzymało nadzienie podczas pieczenia.

Po przygotowaniu ciasta rozwałkowuje się je na cienkie placki, a następnie układa nadzienie na jednej połowie. Po dodaniu składników ciasto należy złożyć na pół, dokładnie zlepić brzegi i upiec w dobrze rozgrzanym piekarniku, aby uzyskać złocistą i chrupiącą skórkę.

Dzięki swojej prostocie calzone pozwala na ogromną swobodę w tworzeniu różnorodnych kompozycji smakowych. Niezależnie od tego, czy preferujesz wersję mięsną, wegetariańską czy inspirowaną kuchnią różnych zakątków świata, domowe calzone zawsze będzie smacznym wyborem, który zadowoli całą rodzinę.

Rodzaje calzone na świecie

Choć calzone wywodzi się z Włoch, jego popularność sprawiła, że w różnych częściach świata powstały liczne wariacje tego dania. Różnią się one zarówno nadzieniem, jak i sposobem podania, a niektóre z nich znacznie odbiegają od oryginalnej, włoskiej wersji. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze rodzaje calzone, które warto poznać i spróbować.

Włoskie calzone

Najbardziej tradycyjna forma calzone pochodzi z południowych Włoch. W wielu regionach można spotkać różne warianty, które wykorzystują lokalne składniki, np. ricottę, owoce morza czy świeże warzywa. Włosi zazwyczaj podają calzone z sosem pomidorowym jako dodatek, aby podkreślić smak nadzienia.

Amerykańska wersja

W Stanach Zjednoczonych calzone zyskało popularność jako alternatywa dla pizzy. Amerykańska wersja różni się od włoskiej przede wszystkim wielkością i bogactwem nadzienia – często dodaje się większą ilość sera (nie tylko mozzarelli, ale również cheddara) oraz mięs, takich jak pepperoni, boczek czy kurczak. Ponadto, w niektórych wariantach amerykańskich calzone zamiast pieczenia jest smażone na głębokim tłuszczu, co nadaje mu zupełnie inny smak i teksturę.

Orientalna wariacja

W krajach Bliskiego Wschodu i Azji można spotkać dania przypominające calzone, choć nadzienie oraz przyprawy są zupełnie inne. Przykładem może być tureckie pide – rodzaj zamkniętego placka z nadzieniem mięsnym, warzywnym lub serowym, często doprawionym aromatycznymi przyprawami.

Każda wersja ma swój unikalny smak, ale wszystkie łączy wspólny mianownik: chrupiące ciasto i soczyste nadzienie. Dzięki tym wariacjom calzone zyskało międzynarodową sławę jako danie, które można dostosować do każdego gustu.

Pizza a calzone – czy te dania aż tak się od siebie różnią?

Pizza to otwarty placek, na którym dodatki są widoczne i bezpośrednio narażone na działanie wysokiej temperatury w piekarniku, dzięki czemu ser się zapieka, a składniki mogą nabrać lekkiej chrupkości. Calzone, w przeciwieństwie do pizzy, jest zamknięte – ciasto otula nadzienie, przez co dodatki pieką się wewnątrz, zachowując większą wilgotność i intensywność smaku.

Różnice dotyczą również sposobu podania – pizzę najczęściej serwuje się pokrojoną na trójkątne kawałki, natomiast calzone podaje się w całości lub przecięte na pół. Dodatkowo calzone często towarzyszy osobno podany sos pomidorowy lub czosnkowy, którym można polewać każdy kęs.

Łatwo wskazać różnice między pizzą a calzone. Mają wiele wspólnych cech, ich forma i sposób pieczenia sprawiają, że są to dwie różne propozycje kulinarne. Pizza jest doskonałym wyborem, gdy chcemy cieszyć się klasyczną, chrupiącą kompozycją dodatków na cieście, natomiast calzone sprawdzi się idealnie, gdy zależy nam na bardziej skoncentrowanym smaku.

Z czym podawać calzone?

Odpowiednio dobrane dodatki mogą wzbogacić smak calzone i uczynić z niego kompletny, sycący posiłek. Choć samo calzone jest pełne nadzienia i może być serwowane jako samodzielne danie, często podaje się je w towarzystwie sosów i lekkich sałatek, które doskonale uzupełniają smak ciasta i składników znajdujących się wewnątrz.

Sosy do calzone

• sos pomidorowy – przygotowany na bazie świeżych pomidorów, oliwy i bazylii,
• sos czosnkowy – kremowy sos na bazie jogurtu lub majonezu, z dodatkiem świeżego czosnku,
• oliwa smakowa – oliwa z oliwek z dodatkiem świeżych ziół, takich jak bazylia, oregano czy tymianek,
• sos BBQ – idealny do amerykańskich wersji calzone, szczególnie tych z dodatkiem mięsa.

Sałatki jako dodatek 

• sałatka z rukoli i pomidorków koktajlowych – prosta i lekka,
• sałatka grecka – z pomidorami, ogórkiem, oliwkami i fetą, świetnie kontrastuje z ciepłym calzone,
• sałatka coleslaw – delikatna sałatka z kapusty, idealna do amerykańskiej wersji calzone.

Podanie calzone z odpowiednimi dodatkami sprawia, że posiłek staje się jeszcze bardziej atrakcyjny zarówno pod względem smaku, jak i wizualnie.

Calzone to danie, które od lat cieszy się popularnością na całym świecie – zarówno w swojej klasycznej, włoskiej formie, jak i w licznych wariacjach. Choć często jest porównywane do pizzy, calzone wyróżnia się swoją unikalną formą i sposobem przygotowania, co nadaje mu wyjątkowy charakter. Dzięki zamkniętemu ciastu składniki zachowują pełnię smaku i soczystość, a różnorodność nadzienia pozwala na tworzenie niezliczonych kompozycji.

Teraz gdy już wiesz, co to jest calzone, z jakimi składnikami najlepiej je podawać i czym różni się od pizzy, być może spróbujesz przygotować własną wersję tego włoskiego przysmaku. Smacznego!